ގާތްގަނޑަކަށް 1,500 އަލި އަހަރު ދުރުގައިވާ އެންޖީސީ 1514 ނަމަކަށް ކިޔާ ޕްލެނެޓަރީ ނެބިއުލާގެ ޑަސްޓް ސްޓްރަކްޗާތަކާއި ގޭސް ރިންގުތައް ނާސާގެ ޖޭމްސް ވެބް ޓެލެސްކޯޕުން ނެގި އާ ފޮޓޯތަކުން ހާމަވެއްޖެ އެވެ. މި ނެބިއުލާއަކީ ވިލިއަމް ހާޝެލް 1790 ގައި ފުރަތަމަ ދިރާސާކޮށްފައިވާ ތަނެކެވެ. އެތަނުގެ މެދުގައިވާ ދެ ތަރި ގާތް ނުވަ އަހަރުގެ ދައުރެއްގައި އެކަތި އަނެކައްޗާ ގުޅި ދައުރުވަމުންދެ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެއް ތަރިއަކީ ކުރިން އިރަށްވުރެ އެތައް ގުނައެއް ބޮޑު، އެހެންނަމަވެސް ބޭރު ފަށަލަތައް މަޑުމަޑުން ބޭރުކޮށްލުމަށްފަހު މިހާރު ހުދު ޑްވޯފްއަކަށް ބަދަލުވެފައިވާ ތަރިއެކެވެ. މީގެ ދުވަސްތަކެއް ކުރިއާ ޚިލާފަށް މިހާރު ވެބް ޓެލެސްކޯޕުން ނަގާފައިވާ މިޑް-އިންފްރާރެޑް ފޮޓޯތަކުގައި ވަނީ ނެބިއުލާގެ އަވަގްލާސް ސިފަ އަދި ވީ އަކުރުގެ ސިފައިގެ ޑަސްޓް ޕްލޫމްތައް މުޅިން ސާފުކޮށް ފެންނަން ފަށާފަ އެވެ. ކުރީގެ ޓެލެސްކޯޕްތަކުން ނުފެންނަ، ކުރިން ނުލިބޭވަރުގެ މައުލޫމާތުތަކެއް މި ފޮޓޯތަކުން ސައިންޓިސްޓުންނަށް ލިބިފައިވެ އެވެ.
ޓޯރަސް ބުރުޖުގައި ވާ އެންޖީސީ 1514 ގެ މެދުގައި ވަރަށް ގާތުން ދައުރުވާ ދެ ތަރި ވަނީ އެތައްހާސް އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި އެކުލެވިގެން އައި ގޭސްތަކާއި ޑަސްޓުގެ އުނދަގޫ މަންޒަރެއް އުފައްދާފަ އެވެ. ވެބް ޓެލެސްކޯޕްގެ މިޑް-އިންފްރާރެޑް އިންސްޓްރުމަންޓް (އެމްއައިއާރުއައި) އިން ވަނީ ނެބިއުލާގެ ތްރީ-ޑައިމެންޝަނަލް ސްޓްރަކްޗާގެ އާ މަންޒަރުތަކެއް ދައްކުވައިދީފަ އެވެ.
"ވެބް ޓެލެސްކޯޕަށް ކުރިން މި މެޓީރިއަލްގެ ގިނަ ބައިތައް ނުފެނޭ. ނުފެންނަ ކަމެއް ބުނާކަށް ނުޖެހޭ އެވަރަށް ސާފުކޮށް ދެނެގަންނާކަށް ވެސް ނުވޭ،"  ނާސާގެ ޖެޓް ޕްރޮޕަލްޝަން ލެބޯޓަރީގެ އެމްއައިއާރުއައިގެ ޕްރޮޖެކްޓް ސައިންޓިސްޓް މައިކް ރެސްލާ ބުންޏެވެ. ރެސްލާ ފުރަތަމަ އެންޖީސީ 1514 ގެ ވަށައިގެންވާ ރިންގްތައް ހޯދާފައިވަނީ 2010 ގައި ވައިޑް-ފީލްޑް އިންފްރާރެޑް ސާވޭ އެކްސްޕްލޯރާ (ވައިޒް) އިން ލިބުނު ޑޭޓާ ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. "އެމްއައިއާރުއައިގެ ޑޭޓާއާއެކު، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ނެބިއުލާގެ ޓާބިއުލަންޓް ކަންތައްތައް ފުރިހަމައަށް ދިރާސާކުރެވޭ،" އޭނާ ބުންޏެވެ.
މި މަންޒަރު ވަނީ މަދުވެގެން 4,000 އަހަރު ވަންދެން ބަދަލުވަމުން އައިސްފަ އެވެ. މެދުގައިވާ ތަރިތަކުގެ ތެރެއިން އެކެއް — ކުރީގައި ސޯލާ ސިސްޓަމުގެ އިރަށްވުރެ އެތައް ގުނައެއް ބޮޑު — ވަނީ އޭގެ ބޭރު ފަށަލަތައް މަޑުމަޑުން، ބޯކޮށް ވައިގެތެރެއަށް ބޭރުކޮށްފަ އެވެ. ބާކީ އޮތީ ހޫނު ހުދު ޑްވާފް ތަރިއެކެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެން ދެކޭގޮތުގައި ރިންގްތައް ބޮޑަށް އެކުލެވިފައިވަނީ ވަރަށް ކުދި ޑަސްޓް ގްރެއިންތަކުގެ މައްޗަށް،" ރެސްލާ ބުނެފައިވެ އެވެ. "އެ ގްރެއިންތަކަށް ހުދު ޑްވޯފް ތަރިން އަލްޓްރާވަޔަލެޓް އަލި ޖެހޭއިރު، އޭތި ކުޑަކޮށް ހޫނުވާ ކަމަށް ބެލެވޭ. އަދި އެއީ ހަމަ ވެބް ޓެލެސްކޯޕަށް މިޑް-އިންފްރާރެޑް އަލީގައި ފާހަގަވާ ވަރަށް ހޫނުވާ ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން ދެކެނީ."
ގާތްގަނޑަކަށް 60 ޑިގްރީގެ އެންގަލްއަކަށް ޓިލްޓްވެފައި އޮތް އަވަގްލާސް މަންޒަރުން ދައްކުވައިދެނީ އެއީ އެއްޗެއް އަޅާ ކަހަލަ މަންޒަރެކެވެ. އޭގެ ތުނި އުނަގަނޑު، ވީ އަކުރުގެ ސިފައިގެ ޑަސްޓް ޕްލޫމްތައް އަދި ފަޒީ ރިންގްތަކުން   ދައްކުވައިދެނީ މި ދެ ތަރީގެ ދެމެދުގައި ހިނގާ ކަންތައް ތަކެކެވެ.
އެންޖީސީ 1514 ގެ ސާދާ ކަމަކީވެސް ހައިރާންވާފަދަ ކަމެކެވެ. ގިނަ ޕްލެނެޓަރީ ނެބިއުލާތަކާ ޚިލާފަށް، މީގައި ކާބަން-ރިޗް ކަމްޕައުންޑްތަކާއި ޕޮލިސައިކްލިކް އެރޮމެޓިކް ހައިޑްރޯކާބަންތައް ނެތެވެ. މިއިން ދޭހަވާގޮތުގައި މެދުގައިވާ ތަރިތަކުގެ ކެއޮޓިކް އޯބިޓް އިން ކޮމްޕްލެކްސް މޮލެކިއުލްތައް އުފެދުން ހުއްޓުވާފައިވާ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.