ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތައް އިތުރުވަމުންދާ މިންވަރަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވަރަށް ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެއް އޮތް މައްސަލައެކެވެ. މި ބަލިތަކުގެ ތެރޭގައި ހިތުގެ ބަލިތަކާއި، ހަކުރު ބައްޔާއި، ކެންސަރުގެ ބާވަތްތަގެ ބާވަތްތަކާއި، އަދި ނޭވާލުމުގެ ދިގު މުއްދަތުގެ ބަލިތައް ހިމެނެއެވެ. މި ބަލިތައް އިތުރުވަމުންދާ މައިގަނޑު ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅީގައި އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ކެއުމުގެ ނުބައި އާދަތަކާއި، ޖިސްމާނީ ހަރަކާތްތައް މަދުވުމާއި، ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުމާއި، އަދި ނުރަނގަޅު ކާނާ ބޭނުންކުރުން ހިމެނެއެވެ.
މި މައްސަލައަކީ ހަމައެކަނި ސިއްހީ ދާއިރާގެ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މިއީ އިޖްތިމާއީ އަދި އިޤްތިސާދީ ގޮތުން ވެސް ވަރަށް ބޮޑު އަސަރެއް ކުރާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، މި މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި ސަރުކާރާއި އަމިއްލަ ފަރުދުން ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މި ގޮތުން، ސިއްހީ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމާއި، ދުޅަހެޔޮ ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށް ބާރުއެޅުމާއި، ގަވާއިދުން މެޑިކަލް ޗެކަޕް ހެދުމާއި، އަދި ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި ކާނާ ކެއުމަށް އަހުލުވެރިކުރުވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަންތައްތަކެކެވެ.
ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކުގެ ސަބަބުން ޤައުމުގެ ސިއްހީ ނިޒާމަށް ކުރާ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑެވެ. މި ބަލިތަކަށް ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތަކާއި ޚަރަދު އިތުރުވަމުން ދިއުމަކީ ޤައުމުގެ އިޤްތިސާދަށް ވެސް ބޮޑު ބުރައެކެވެ. އަދި މި ބަލިތަކުގެ ސަބަބުން ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން މަސައްކަތްތެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުވެ، އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށްވުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، މި މައްސަލައަށް އަވަސް ހައްލެއް ހޯދުމަކީ ޤައުމީ ފެންވަރުގައި އިސްކަންދޭންޖެހޭ ކަމެކެވެ.
ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމެވެ. މީގެ އިތުރުން، ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި ކާނާ އަތްފޯރާ އަގުގައި ލިބޭނެ މަގު ތަނަވަސްކޮށްދިނުމާއި، ކަސްރަތު ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް ޤާއިމުކުރުމާއި، އަދި ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުން ހުއްޓުވުމަށް ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުމަކީ ވެސް މުހިންމު ކަންތައްތަކެކެވެ. މި ހުރިހާ ކަމެއްގައި ވެސް ސަރުކާރާއި އަމިއްލަ ޖަމްއިއްޔާތަކާއި އަދި ރައްޔިތުން ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުން ކަމެކެވެ.
ޚުލާސާކޮށް ބުނާނަމަ، ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުންދާ، އަދި ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ސަމާލުކަން ދޭންޖެހިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. މި ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށާއި، މިހާރު މި ބަލިތަކަށް ޝިކާރައަކަށްވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ދައުލަތުގެ ފަރާތުންނާއި އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން އެކުގައި މަސައްކަތްކުރުމަކީ ކޮންމެހެން މުހިންމު ކަމެކެވެ.
މި މައްސަލައަށް ދާއިމީ ހައްލެއް ހޯދުމަށްޓަކައި ދިގު މުއްދަތުގެ ޕްލޭނެއް އެކުލަވާލައި، އެ ޕްލޭން ތަންފީޒުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް ހޯދުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ސްކޫލްތަކުގައި ކުދިންނަށް ސިއްހީ ދުޅަހެޔޮކަމުގެ މުހިންމުކަން އުނގަންނައިދިނުމާއި، މަސައްކަތްތެރިންނަށް އަމާޒުކޮށްގެން ހިންގޭ ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި، އަދި މުޖުތަމަޢުގެ ހުރިހާ ފަންތިއެއްގެ މީހުންނަށް އަމާޒުކޮށްގެން ހިންގޭ އެކިއެކި ހަރަކާތްތައް ހިމެނެއެވެ.
ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ އިޤްތިސާދީ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި، މި ބަލިތަކަށް ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް އިތުރުކުރުމާއެކު، ބަލިތައް ޖެހުމުގެ ކުރިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކަށް އިސްކަންދިނުމަކީ ވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން، ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކާ ގުޅޭ ދިރާސާތައް ކުރުމަށް ބާރުއަޅައި، އެފަދަ ދިރާސާތަކުން ލިބޭ ހޯދުންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލުމަކީ ވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނީ، ގައިން ގަޔަށް ނާރާ ބަލިތަކަކީ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގެ ކޮންމެ ފަރުދަކަށް ވެސް ސީދާ ނުވަތަ ނުސީދާކޮށް އަސަރުކުރާ މައްސަލައެކެވެ. އެހެންކަމުން، މި މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތުގައި ކޮންމެ ރައްޔިތަކު ވެސް ބައިވެރިވެ، އެ މީހެއްގެ ދައުރު އަދާކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ސަރުކާރުންނާއި އަމިއްލަ ޖަމްޢިއްޔާތަކުންނާއި އަދި ވަކިވަކި ފަރުދުން ގުޅިގެން މަސައްކަތްކޮށްގެން މެނުވީ މި ބޮޑު މައްސަލައަށް ދާއިމީ ހައްލެއް ނުލިބޭނެކަން ކަށަވަރެވެ.