އިންސާނާ މަރުވާވަގުތު ކުޑަކުޑަ ސިކުންތުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ފަރުދާވެފައިވާ ޢާލަމްތަކެއް އޭނާއަށް ދެއްކެވޭ ކަމަށްވެއެވެ. އެއީ މަލަކޫތީ ޢާލަމާޢި ދެން ކޮން ޢާލަމްތަކެއްތޯ؟ އެވަގުތު އެހާލަތުގައިވާ މީހާގެ ލޮލަކީ ތޫނު ލޮލެކޭ ބުނެވެނީ ކީއްވެގެންތޯ؟ 
އާދެ، މިހާރު ތީދެން ދަލީލަކުން ސާބިތުވާ އެއްޗިއްސެއް ނޫން. ތީ މީހުން ކިޔާ އެއްޗެހި ކަންނޭންގެ ދެން. ކޮންމެއަކަސް މަރުވާ ވަގުތުގަ އޭނާއަށް އެހެން މަންޒަރުތައް ފެންނާނެ. އެއީ މަލާއިކަތް ބޭކަލުން އުޑުން ފައިބާވަޑައިގަންނަވާ ތަން އޭނާއަށް ފެންނާނެ. އެއީ މަރުގެ މަލާއިކަތް ބޭކަލުން. އެބޭކަލުންގެ ވަފްދު ވަޑައިގަންނަވާނެ. ވަފްދު ވަޑައިގެން އޭނާގެ ބޯކޮޅުގަ ދެސަފަކަށް އޭނަގެ ލޮލުކޮޅަށް ނުފެންނަ ހިސާބަށް އެތުރި ވަޑައިގަންނަވާނެ. އެއީ ރަނގަޅު މީހެއް ކަމުގަ ވަންޏާ، އެބޭކަލުންވެސް ރީތިވާނެ. އެބޭކަލުންގެ މޫނުފުޅުތައް އިރަށްވުރެ އުޖާލާވާނެ ކަމަށް ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވަނީ. ރަޙްމަތުގެ މަލާއިކަތްބޭކަލުންތައް ވަޑައިގެން އޭނާ ކައިރީގަ ތިއްބަވާނެ 2 ސަފަށް. ދެން އެ ދެސަފުގެ މެދުން މަލަކަލް މައުތު ވަޑައިގެން އޭނަގެ ބޯކޮޅުގައި ހުރެވަޑައިގެން ފުރާނަ ނެރުއްވާނީ. 
އެއީ ނުބައި ނުލަފާ މީހެއް ކަމުގައި ވެއްޖެއްޔާ އެބޭކަލުންގެ މޫނުފުޅުތައް ކަޅު ރެއެއްގެ އަނދިރި ކަމަށްވުރެ އަނދިރިވެގެންވާނެ. ހަމަ އެބޭކަލުންވެސް އެތުރި ވަޑައިގަންނަވާނެ 2 ސަފަކަށް. އެއަށްފަހުގަ މަލަކަލްމައުތު ވަޑައިގަންނަވާނީ. މަލަކަލްމައުތު ފުރާނަ ނެރުއްވަވާނީ ހަށިގަނޑުން، ފުރާނަ ނެރުއްވަވާ ވަގުތުގައި މައްޔިތާ އެ ފުރާނައަށް ބަލައިލާނެ ކޮންމެ މައްޔިތަކުވެސް. ކޮންމެ އިންސާނަކުވެސް އޭނަ މަރުވާ ވަގުތުގައި، ފުރާނަ ނިކުމެގެން ދާނީ ބޯކޮޅުން. ބޯކޮޅުން ފުރަނަ ނިކުމެގެން ދާއިރުގާ ކޮންމެ މީހަކުވެސް އޭނަގެ ފުރާނައަށް ބަލައިލާނެ. އެ ބަލައިލާ ވަގުތުގަ އޭނަގެ ލޯ ހުޅުވިފަ އެއިންނަނީ. 
އާންމު ގޮތެއްގަ ކޮންމެ މައްޔިތަކުވެސް މަރުވާއިރުގަ ލޯ އޮންނާނީ ހުޅުވިފަ. އެ ލޯ ލައްޕައިލަން ޖެހޭނީ. ދިރި ތިބި މީހުން ޖެހޭނީ ލޯ ލައްޕައިލަން. ދެން މަރުވުމަށްފަހުގަ އެ ނިމުނީ އެހިސާބުން. ހުރިހާ ގުޅުމެއް އެ ކެނޑުނީ އެ ހިސާބުން އޭނަ. ދެން އޭނައަކަށް އިތުރު އެއްޗެއް ދެން ނުފެންނާނެ. އޭނާއާށް ކައިރީގަ ތިބޭ މީހަކުވެސް ނުފެންނާނެ. އެއްވެސް އިޙްސާސެއްވެސް އޭނައަކަށް ނީއްނާނެ މަރުވުމަށްފަހަކު. ދެން މަރުވާ ވަގުތުގަ އޭނާއަށް އެ ފެންނަ ފެނުންތައެ އެއީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ، މަލާއިކަތް ބޭކަލުން އޭނާއަށް ދައްކަވާނެ ކޮންމެ ގޮތެއްވިޔަސް. ދެން 
ކަށްވަޅުގަ ނަކީރު މުންކަރު ދެ މަލާއިކަތުން އޭނާއަށް ދައްކަވާނެ. އެއީ ދެން އަދި އެހެން ޢާލަމެއްތާ އެއީ. މި ބުނީ ބަރުޒަޚުގެ ޢާލަމް، އޭރުން ދެން ދުނިޔަވީ ޢާލަމް އިން އޭނަ އެ ދަތުރު ކުރީ ބަރްޒަޚުގެ ޢާލަމަށް.
ދެން ތި ޢާލަމްތަކެއްގެ ވާހަކައެއް ދެން އަޅުގަނޑަކަށް ވެސް އެނގިފައެއް ނެތް، އަޑުއަހާފައެއްވެސް ނެތް. އަދި ދަލީލަކުން ފެންނާކަށްވެސް ނެތް. އެހެންމަ އެ ޢާލަމްތަކޭ، ދެން މަލަކޫތީ ޢާލަމްއޭ ދިވެހިން މި ކިޔަނީ. މަލަކޫތީ ޢާލަމް އެއީ ދެން މަލާއިކަތް ބޭކަލުންގެ ޢާލަމް. މަލާޢިކަތްބޭކަލުން އޭނާއަށް ފެންނާނެ، އެ ހުރިހާ މަލާޢިކަތުންނެއް ނޫން އެއީ، ހަމައެކަނި އެ މަރަށް ޙާއްސަ ކުރައްވާފައިވާ މަލާއިކަތް ބޭކަލުންތައް އޭނާއާށް ފެންނާނީ. އެހެން ހުރިހާ ތަނެއްގަ ތިއްބަވާ މަލާއިލަތް ބޭކަލުންނެއް ނުފެންނާނެ އޭނާއަކަށް. އެވަގުތު ފެންނާނީ ހަމަ އެކަމަށްޓަކާ ޚާއްސަކުރެވިފައިވާ މަލާއިކަތުން އޭނާއަށް.
 
- ޝައިޚް މުޙައްމަދު އިބްރާހީމް