އެމްއެމްއޭގެ ހިސާބުތައް ދައްކާ ގޮތުން ރާއްޖޭގައި 175 ރިސޯޓް ހިންގާއިރު 138 ރިސޯޓެއް ވަނީ މިހާތަނަށް މާރުކުރަން ފަށާފަ އެވެ. ސުންގަޑި މިމަހު 28 ގައި ހަމަވާއިރު ބާކީ އޮތް 37 ރިސޯޓުންވެސް މާރު ކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.
ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރު ކުރުމުގެ ސުންގަޑި މިމަހު 28 ވަނަ ދުވަހަށް ހަމަވާއިރު ރާއްޖޭގައި ހިންގާ 175 ރިސޯޓުގެ ތެރޭން 138 ރިސޯޓަކުން ވަނީ ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރުކުރަން ފަށާފަ އެވެ. މިއާއެކު އޮކްޓޫބަރު މަހު ރާއްޖެ އައި ޓޫރިސްޓުންގެ ބޮލަކަށް 500 ޑޮލަރުގެ މަގުން ބަލާނަމަ ބޭންކިން ނިޒާމަށް މާރު ކުރާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވޭ އަދަދު 40 މިލިއަން ޑޮލަރު (ގާތްގަނޑަކަށް 617 މިލިއަން ރުފިޔާ) އަށް އަރާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވެ އެވެ. 
ރާއްޖޭގެ ޑޮލަރު ކަޅު ބާޒާރު ނައްތާލައި، ރާއްޖޭގެ ވިޔަފާރިތަކާއި އާއްމުންގެ ބޭނުންތަކަށް އިތުރު ޑޮލަރު ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަގުސަދުގައި ސަރުކާރުގެ އިސް ނެގުމަކާއެކު މަރުކަޒީ ބޭންކް (އެމްއެމްއޭ) އިން ގާނޫނެއް ހަދައި ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރު ކުރަން ފެށީ މިދިޔަ އޮކްޓޫބަރު މަހުން ފެށިގެންނެވެ. މަރުކަޒީ ބޭންކުގެ އޮފިޝަލަކު މިއަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މިހާތަނަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ސޭލްސް ރިޕޯޓްތަކަށް ބަލާއިއިރު 30 މިލިއަން ޑޮލަރާއި 40 މިލިއަން ޑޮލަރާއި ދެމެދުގެ އަދަދެއް ބޭރުފައިސާ މާރުކުރުމުގެ ގަވާއިދުގެ ސަބަބުން ބޭންކު ތަކަށް މާރުކުރެވިގެންދާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވެ އެވެ. ރާއްޖޭގައި 175 ރިސޯޓެއް ހިންގަމުންދާއިރު މިހާތަނަށް ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރުނު ކުރުމަކީ 37 ރިސޯޓަކުންނެވެ. މިހާރު އަންދާޒާ ކުރެވެނީ މި ރިސޯޓްތަކުންވެސް ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރު ކުރާނެ ކަމަށެވެ. ޓޫރިޒަމްގެ އޮފް ސީޒަންގެ އޮކްޓޫބަރު މަހު 40 މިލިއަން ޑޮލަރު މާރުކުރާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވިފައިވާއިރު ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި މާރުކުރާ ޑޮލަރުގެ އަދަދު އިތުރު ވެގެންދާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ. 
ބޭރު ފައިސާގެ ގާނޫނު ނުވަތަ ފޮރެސް ގާނޫނަށް އަމަލު ކުރަން ފަށާފައިވަނީ މި އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ އެއް ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ. ބޭރުފައިސާއާ ބެހޭ ގާނޫނަށް އަމަލު ކުރަން ފެށި އިރު އެމްއެމްއޭ އިން ވަނީ މިދިޔަ އޮކްޓޫބަރު މަހުން ފެށިގެން އެކަމާ ގުޅޭ ގަވާއިދެއް އެކުލަވައިލާފަ އެވެ. މި ގަވައިދުގެ ދަށުން މިދިޔަ އަހަރުގެ ފަހު ތިން މަހު އައި ޓޫރިސްޓުންގެ ބޮލަކަށް ޑޮލަރު މާރުކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ. އެ ގަވައިދުގައިވާ ގޮތުން ރިސޯޓުތަކުން މާރުކުރަން ޖެހޭނީ ޓޫރިސްޓެއްގެ ބޮލަކަށް 500 ޑޮލަރެވެ. އަދި ގެސްޓްހައުސްތަކުން ބޭންކްތަކަށް މާރު ކުރަން ޖެހޭނީ އަންނަ ޓޫރިސްޓުންގެ ބަލަކަށް 25 ޑޮލަރެވެ.
ބޭރު ފައިސާ މާރު ކުރާ ގާނޫނުގައިވާ ގޮތުން 500 ޑޮލަރު މާރުކުރަންޖެހޭ އެސްޓަބްލިޝްމެންޓުތަކަކީ ޓޫރިސްޓު ރިސޯޓުތަކާއި އިންޓަގްރޭޓެޑް ރިސޯޓުތަކާއި ޕްރައިވެޓް އައިލެންޑުތަކާއި އެނޫންވެސް އެފަދަ ތަންތަން ކަމުގައި ކަނޑައަޅައި 50 އެނދަށްވުރެ ގިނަ އެނދު ހުންނަ ގެސްޓުހައުސް އަދި ސިޓީ ހޮޓާތަކާއ ޓޫރިސްޓު އުޅަނދުތައް 25 ޑޮލަރު މާރުކުރާ ކެޓަގަރީ އަށް ބަދަލުކުރުމެވެ. އެގޮތުން ބިލުގެ 13 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވަނީ ކެޓަގަރީ އޭ ޓުރިޒަމް އެސްޓަބްލިޝްމެންޓަކަށް މީލާދީ މަހެއްގެ ތެރޭގައި އަންނަ ކޮންމެ ޓޫރިސްޓަކަށް 500 އެމެރިކާ ޑޮލަރުގެ މަގުން އެ މަހެއްގައި އައި ޓޫރިސްޓުންގެ ޖުމްލަ އަދަދަށް ޖެހޭ މިންވަރު އެ މަހަށް ފަހު ހިނގާ ތިންވަނަ މަހުގެ 28 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން ރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފއިވާ ބޭންކަކަށް މާރުކުރަން ޖެހޭނެ ކަމުގަ އެވެ. 
ބޭރު ފައިސާ މާރު ކުރަން ހަދާ ގާނޫނުގައި މާރުކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ތައާރަފުކޮށްފައިވަޏީ ތިން އިސްތިސްނާ ހާލަތެއް ދީފައިވެ އެވެ.
ބޭންކިން ނިޒާމަށް ޑޮލަރު މާރުކުރަން ލާޒިމް ކުރުމުން ބައެއް ވިޔަފާރިވެރިން ފުރަތަމަ އެކަމާ ދެކޮޅު ހެދި އެވެ. ނަމަވެސް ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ބައެއް ލުއިތައް ދިނުމުން ގިނަ ވިޔަފާރިވެރިންވަނީ ފަހުން ޝަކުވާއާ ދުރުވެފަ އެވެ. އެމްއެމްއޭ އިން ފުރަތަމަ ނެރުނު ބޭރު ފައިސާގެ ގަވައިދާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދެއްކެވި މާފުށީގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ގެސްޓްހައުސް ވިޔަފާރިކުރާ ހޮޓެލް އެންޑް ގެސްޓްހައުސް އެސޯސިއޭޝަން (އެންއެޗްގޭމް) ގެ ރައީސް އަބްދުﷲ އެކްސްގައި ވަނީ އެމްއެމްއޭ އިން ހަދާ ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ބޭރު ފައިސާއާ ބެހޭ ބިލަށް ތާއީދުކޮށް ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފަ އެވެ. އޭނާ ފަހުން ވަނީ އެކްސްގައި ބޭރު ފައިސާއާ ބެހޭ ބިލްގެ "ބީ" ކެޓަގަރީ އޮތް ގޮތަށް ތާއީދު ކުރައްވާފަ އެވެ.
ރާއްޖޭގެ ހަތަރު ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ޓޫރިޒަމެއް އޮތްނަމަވެސް ރާއްޖޭގެ ރިޒާވް ދަށްވުމަކީ ދުނިޔޭގެ މާލީ އިދާރާތަކުގެ އެންމެ ބޮޑުއެއް ކަންބޮޑުވުމެވެ. މިކަން ހައްލު ކުރަން ފިޔަވަޅު އަޅަން އެތައް ފަހަރު އެ ފަރާތްތަކުން އެދިފައިވެ އެވެ. މިދިޔަ ސަރުކާރުން ކޮވިޑް-19 ގެ ފަހުން އެ ފިޔަވަޅު އަޅަން ޓޫރިޒަމްގެ އިސް ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާ ކުރި އެވެ. ނަމަވެސް ސިޔާސީ ގޮތުން އަންނާނެ ޕްރެޝަރަަށް ބަލާފަ އެ ފިޔަވަޅު އަޅާފައެއް ނުވެ އެވެ. ނަމަވެސް ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ ކިތަންމެ ޕްރެޝަރެއް އައިނަމަވެސް އެ ފިޔަވަޅު އަޅާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. އަދި މި ފިޔަވަށްފަހު އިތުރުވާ ޑޮލަރު ރައްޔިތުންގެ ބޭނުމަށް ފޯރުކޮށްދެއްވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. 
ރައީސް ޑރ. މުއިއްޒު ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރާ ކޮންމެ ދިވެއްސަކަށް އެއާޕޯޓުން ދޫކުރަމުންދާ 500 ޑޮލަރު 1،000 ޑޮލަރަށް އިތުރުކުރެވުމެވެ. ގަވާއިދު ރަނގަޅަށް ތަންފީޒުކުރެވޭނަމަ 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓާއިން ފެށިގެން ބޭރަށް ފުރާ ކޮންމެ ދިވެއްސަކަށް 1،000 ޑޮލަރު ދޫކުރެވޭނެ ކަމަށާއި، އެއީ އެކި ބޭނުންތަކަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރާ ދިވެހިންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ފައިދާވާނެ ކަމެއް ކަމުގައި ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ. "ޑޮލަރު މާރުކުރާ ގަވާއިދު ރަނގަޅަށް ތަންފީޒުވާނަމަ އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުންވަނީ 2026 ގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓާއަށް ދާއިރު މި 500 ޑޮލަރުގެ ބަދަލުގައި 1،000 ޑޮލަރުގެ ގަތުމުގެ ފުރުސަތު ދޭން. ދެން މިކަމަށް ހުރަސްއަޅަންވީ ކީއްވެތޯ؟،" ރައީސް ސުވާލު ކުރެއްވި އެވެ. އޭގެ އިތުރަށް އަންނަ ޖަނަވަރީން ފެށިގެން ދެމެހެއްޓެނެވި ގޮތަކަށް ޑޮލަރު މާރުކުރުމުގެ ކަންކަން ކުރެވޭނަމަ 2026 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓާއަށް އަންނަންވާއިރަށް ކްރެޑިޓު ކާޑުތަކުގެ ލިމިޓު 750 ޑޮލަރުން 1،400 ޑޮލަރަށް އިތުރުކުރެއްވޭނެ ކަމުގައި ރައީސް މުއިއްޒު ވިދާޅުވި އެވެ."އަންނަ ޖަނަަވަރީން ފެށިގެންގޮސް 2026 ގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓާގެ ނިޔަލަށް ސަސްޓައިނަބަލް ގޮތަކަށް ޑޮލަރު މާރުކުރުމުގެ ކަންތައް ކުރިއަށްދާނަަމަަ، 1،400 ޑޮލަރާ ހަމައަށް ކްރެޑިޓް ކާޑުގެ ލިމިޓު ބޮޑުކޮށްދޭނަން،" ރިޔާސީ ވައުދުފުޅު ފުއްދަވާނެ ކަން ފާޙަގަ ކުރައްވާ ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ.ބޭރަށް ފުރާ ދިވެހީންނަށް މިހާރު ދޫކުރަނީ ޓިކެޓަކަށް 500 ޑޮލަރެވެ. ރައީސް ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި ތަންފީޒު ކުރަން ފެށި އެ ސިޔާސަތުގެ ސަބަބުން ދިވެހީންނަށް ބޮޑު ފަސޭހައަކާ ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބިފައިވެ އެވެ. ބޮޑު އަގުގައި ޑޮލަރު ގަންނަން ޖެހުމަކީ އޮތް ވަރަށް ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެކެވެ. އަނެއްކޮޅުން ބޭރުގައި ކިޔަވަން ތިބޭ ކުދީންނާއި އާއިލާތަކަށް ކްރެޑިޓް ކާޑުގެ ލިމިޓް ކުޑަވުމަކީ އޮތް ގޮންޖެހުމެކެވެ.
މި މަސައްކަތުގައި އަހަރެމެން ހަމަ ހަމަ ވާނެ، އިންސާފުވެރި ވާނެ، އިތުބާރު ދަމަހައްޓާނެ